3. Hulp vragen

Nadat mijn uitval-reis was begonnen, ging ik eerst op zoek naar rust. Iedereen raadde dat aan. Ik moet zeggen dat ik pas later in het traject vond wat die rust precies betekende, waar we het de vorige keer over hebben gehad. Uiteindelijk heb ik hulp gehad, op verschillende momenten, van verschillende personen. 

Ik wilde deze blog schrijven over de moeilijkheid van hulp vragen en welke hulp voor mij heeft geholpen. Ik heb mijn e-mails er nog eens op nageslagen. Ze dateren terug uit 2013, het eerste moment dat ik professionele hulp aannam. Het was een donkere periode in mijn leven en ik wist niet meer hoe ik eruit kon komen. Gelukkig wist mijn zus me ervan te overtuigen dat het misschien een goed idee zou zijn. Sinds die tijd ben ik bij 4 verschillende therapeuten geweest en een coach.  

Maar terwijl ik zo aan het zoeken en schrijven was over mijn stappen in het vinden van hulp, werd het eigenlijk steeds moeilijker. Ik wilde context geven aan de hulp die ik kreeg, maar dat werd al snel persoonlijker dan ik zou willen. Ook wilde ik woorden geven aan wat de hulp voor me gedaan heeft. En wat misschien minder goed hielp. Maar daar zijn, naast wat vage speculatie, bijna geen conclusies aan te verbinden. Maar ik geloof dat ik nu een fijne middenweg gevonden heb en neem je daarin mee.  

 Het begint natuurlijk met daadwerkelijk hulp vragen. Dat is nog best moeilijk. Je moet over een enorme drempel heen om te erkennen dat je het niet meer zelf kan. Dit kan nog eens worden versterkt door een gevoel van trots, of een vermijdende tactiek wat betreft confrontaties aangaan. In mijn geval was het mijn zus die me over de drempel hielp. Simpelweg door aan te geven dat het oké is dat ik het zelf niet kon oplossen. Mocht je dit lezen en eigenlijk hulp willen vragen. Het is oké. Je kan niet alles zelf en dat hoeft ook niet. Mocht je dit lezen en iemand kennen met problemen, schroom niet om ze dit te vertellen. Het kan een leven veranderen. 

Als je eenmaal hulp gaat vragen, kom je eigenlijk meteen voor een dilemma. Aan wie vraag je hulp? Er zijn natuurlijk vele vormen van psychologische hulp. Er zijn coaches, psychologen, psychotherapeuten en nog vele variaties daartussen. Sommige coaches helpen door middel van praten, met anderen ga je wandelen of sporten. In sommige vormen van therapie ga je creatief aan de slag, terwijl je in andere vormen kijkt naar jezelf en de systemen (relaties) om je heen. Dan zijn er nog verschillende mensen die deze hulp bieden. Jong, oud, strikt, gemoedelijk, gestructureerd of ongeordend, om maar wat te noemen. En niets van deze zaken zegt dat ze altijd werken. Een jonge, gestructureerde wandelcoach zal niet voor iedereen de juiste hulp zijn. 

Dus wat valt er te zeggen over hulp vragen, behalve dat het heel persoonlijk is? Aan welke hulp heb je wel iets en waar heb je niets aan? Er is niet 1 goed antwoord, denk ik. Maar ik heb 2 richtlijnen. 

1. Je moet je goed voelen bij de persoon die je hulp biedt. Dat betekent veilig en serieus genomen en op je gemak. Het gemakkelijkste praat je met iemand als je samen op 1 lijn zit. Dat wil zeggen, dat je in de basis elkaar kan zien als gelijken. Als de ander op een voetstuk staat (om welke reden ook), kan het zijn dat je jezelf anders voordoet, bijvoorbeeld door je groter te houden. Als je de ander juist niet serieus kan nemen, zal je ook niet ver komen. 
2. De vorm van therapie moet bij je passen. Heb je een hekel aan creatief bezig zijn met verf en tekeningen, is creatieve therapie waarschijnlijk niet voor jou (hoewel het soms kan helpen buiten je comfortzone te treden). Maar ook de aard van de klachten zal je erin mee moeten nemen. Zo is systeemtherapie goed in het vinden en oplossen van problemen in je relatie met anderen, maar werkt het misschien minder goed voor het verwerken van bepaalde trauma's als bijvoorbeeld EMDR dat zou kunnen in dat geval. 

Zeker voor de vorm van therapie zal je het beste rond kunnen vragen, bijvoorbeeld bij je huisarts wat past bij jou en jouw klachten. Misschien dat iemand in je omgeving zelfs wel goede tips heeft. In mijn geval was het iemand in mijn omgeving die me naar de eerste therapeut leidde. Later, toen ik in Nijmegen woonde, was het vooral de huisarts die me een aantal namen en therapievormen adviseerde. Via Google heb ik naar de instanties en therapeuten gezocht. Bij mijn keuze liet ik me eerst leiden door de website en manier van aanmelden. Na het eerste gesprek maakte ik pas de keuze om door te gaan, puur op basis van gevoel bij de persoon. 

Als ik voor mezelf spreek kan ik zeggen dat ik veel heb aan iemand die me kan spiegelen. Mijn huidige therapeut doet dat, op een manier die bij mij past. Ik voel me comfortabel en veilig, kan zeggen wat ik wil (en soms zelfs wat ik niet hardop wil uitspreken). Ik ben van mezelf een denker. Ik kan veel denken, hard denken en vooral, gelukkig steeds minder, negatief denken. In mijn geval werkt het dus erg goed als ik word gestopt in mijn denken en word uitgedaagd om te doen. Even niet denken. Ook helpt het bijzonder goed als mijn negatieve gedachten (metaforisch) de deur uit worden gezet. Dit maakt plaats voor positiviteit.  

In het laatste jaar heb ik dan ook veel stappen gemaakt. Ik heb het gevoel dat de vorm van therapie, maar ook de therapeut goed aansluit bij wie ik ben en mijn klachten. Hierdoor voelt het soms alsof de hulp in de jaren daarvoor bijna niets hebben gedaan. Maar waarschijnlijk is dat te kort door de bocht. Ik geloof er deels in dat alles wat ik hiervoor heb gedaan me in deze positie heeft gebracht. Een positie van waaruit ik er iets aan kan doen. Precies daarom is het zo moeilijk te beoordelen of hulp anders moet, of kan, of had gemoeten. Uiteindelijk maak je maar kleine stapjes. In mijn geval waren (en zijn) er best wat dingen die ik wil of wilde veranderen. Maar er zijn evenveel, of misschien wel meer dingen, die al veranderd zijn.  

Een laatste punt nog, dat ik belangrijk vind. Het is als het goed is de bedoeling dat de hulp op den duur overbodig wordt. Werk daar dus samen bewust naartoe. Maak er desnoods afspraken over om af en toe te evalueren of de hulp nog nodig is, of dat het gewoon fijn is af en toe met iemand te praten. Ik heb het vermoeden dat ik iets te lang bij 1 therapeut ben blijven hangen in het verleden. Die schakelde ik dan ook in met hulpvragen die ik beter bij een ander had kunnen stellen. Niet vanwege de persoon, maar simpelweg vanuit een gedachte dat expertises op bepaalde vlakken werken. Niet alle therapeuten hebben ervaring met burn-out klachten.  

Bespreek altijd met degene aan wie je hulp vraagt waar jullie aan gaan werken. Of als je de vraag niet precies weet, werk er samen aan de vraag te formuleren. En probeer tijdens het zoeken zoveel mogelijk te zoeken naar de expertise die je nodig hebt. Voor burn-out bijvoorbeeld zijn vele vormen van hulp te vinden en nog meer personen die ze uitvoeren. Zoek (en vind) dus de vorm én persoon die past bij jou en je vraag. 

Jeroen is begeleider en ervaringsdeskundige bij Inside Out Sports. Vanuit een persoonlijke motivatie schrijft hij (twee)wekelijks een blog. Voor zichzelf en misschien wel voor een ander. Herken jij jezelf in dit verhaal? Laat het ons weten!